Een bar die tussen 1962 en 2012 was gevestigd aan de Duinweg 119 te Zoutelande.
Inhoud
Foto's
Meer afbeeldingen zijn te vinden op Botterbar/fotos.
Geschiedenis
| 1962
|
Willem van Krugten en Tanja van Krugten In 1962 opent Willem van Krugten - dan ook eigenaar van Duinoord aan de Duinweg 107 - de Botterbar op het adres Duinweg 117 in Zoutelande. De Botterbar is gevestigd in de voormalige vissersbotter Arm 17 die Van Krugten kocht van de familie Van Belzen in Arnemuiden. Van Krugten zag altijd nieuwe kansen in de horeca, zo kwam hij in 1968 met een plan om molen De Hoop aan het Vlissingsbolwerk in Middelburg een horecabestemming te geven, maar kreeg hij geen groen licht van de gemeente. In 1971 was het in Vlissingen wel raak - in dat jaar opende hij restaurant De Gevangentoren aan Boulevard de Ruyter. Willems vrouw Tanja werkte al die jaren ook in de zaak, in ieder geval vanaf 1964 |
| 1987
|
J. Reindersma Johan Reindersma neemt - samen met vriend Louis (achternaam niet bekend) uit Tilburg - eind 1985 de Botterbar over van Willem van Krugten en dient in 1987 bij de gemeente met succes een plan tot uitbreiding in. |
| 1994
|
Cees Gravemaker en Willem Vermarke In juni 1994 nemen de broers Cees Gravemaker en Willem Vermarke de zaak over van hun neef Johan Reindersma - ze heropenen de Botterbar officieel op 1 juli van dat jaar. Twee jaar later gaat Willem Vermarke alleen verder met de Botterbar - hij zat tot eind december 2006 in de zaak. Willem overleed op 25 juni 2015, hij werd 68 jaar. |
| 2006
|
Cok Los en Agnes Los-van Eden In 2006 koopt de familie Los het perceel grond waar de Botterbar op ligt met de bedoeling op die plaats een hotel te bouwen, wat echter niet door gaat. De familie Los verkoopt perceel en Botterbar in 2010 aan een particulier uit Ermelo die er een huis gaat bouwen - de Botterbar gaat in februari 2012 definitief naar de haaien (zie ook externe link). De familie Los zit later in Pension Golfzicht en Hotel Duinlust in Domburg. |
Naamgeving
Bijzonderheden
- De meisjesnaam Tanja van Krugten, is Biesen. Anno 2016 Ze woont zij nog altijd in Middelburg, al 45 jaar in de Zusterstraat. Tanja is de dochter van wijlenBob Biesen, een voormalige kapper uit de Sint Janstraat in Middelburg en een nicht van de bekende Middelburger die in de volksmond bekend stond als 'De Rus'.
- Als je over de ribbels van het stokje (een uitvinding van Willem van Krugten) wreef, ging het propellertje draaien, maar bij sommige gasten die dit probeerden lukte het niet. De truc was het stokje goed en stevig vast houden anders ging het propellertje niet draaien.
- Martin Israël maakte reclameborden voor Willem van Krugten. Hij schilderde onder meer 12 platen van 122 x 244 cm die op aanhangwagens op diverse plaatsen op Walcheren werden geplaatst. Ook kreeg Martin eens de opdracht om een clown te schilderen met een grote open mond. Door die opening gooide Willem lege flessen naar buiten.
- Willem Vermarke heet oorspronkelijk Gravemaker. Voor zijn werk heeft hij geregeld contacten met Engelsen, die hem steevast Mr. Gravedigger noemen. Dit is voor Willem een reden om zijn naam te veranderen en vanaf 1982 gaat hij door het leven als Willem Vermarke.
Mooie verhalen
De storm
Willem van Krugten vond de storm uit in de Botterbar. Rond 12 uur 's avonds zette hij stormmuziek op en gingen de aanwezige scheepslampen zwaaien. De lichten gingen aan en uit en de aanwezige klanten kregen zelfs spetters in hun nek. Annemarie Zevenbergen haalt in haar artikel in de PZC van 19 december 2009 een gast van weleer aan die zei dat het levensecht leek en dat je moiete had je evenwicht te bewaren, zeker als je wat gedronken had. Van Krugten voerde in de eerste jaren ook een stringent kledingreglement, wat voor dames inhield dat een lange broek uit den boze was. De toenmalige echtgenote van oud-PZC-journalist Jacques Cats kreeg daar ook mee te maken. Ze had een in die tijd modieuze combinatie van een lange broek met tuniek aan en heeft toen, tamelijk cool, haar lange broek uitgetrokken - de tuniek fungeerde als mini-rok. Na zijn horecaperiode woonde Willem met echtgenote Tanja Biesen (haar vader had in Middelburg kapperszaak Biesen waar je ook een biertje kon drinken) in de Zusterstraat in Middelburg. Ik zag hem vaak door de stad schuiven, maar in de kroeg kwam hij weinig - hij overleed in 2007 op 81-jarige leeftijd.
De storm is gaan liggen
Uit de PZC d.d. 19 december 2009:
Het rode anker ligt deels in de grond. Roestplekken ontsieren de scheepshuis van de voormalige Botterbar in de ARM 17. Gestrand aan de voet van de Zoutelandse duinen. Waar tot drie jaar geleden 'de storm' een vast ritueel was tijdens een avondje stappen, heerst nu doodse stilte. De sneeuw geeft het geheel een wat vriendelijker aanzicht maar kan niet verhullen dat het schip langzaam wegkwijnt. Het einde van een tijdperk.
Buiten staat een scheefgezakt bord. Achter de glazen ruit is nog net een affiche te zien waarop de gasten van de 'sfeervolle Botterbar' welkom worden geheten. In vier talen. Stormverwachting: tussen 22.00 en 23.00 uur. Een prijslijst geeft aan dat een Heineken van de tap voor 1,60 euro wordt geschonken en een Botterbier, 0,4 cl. gaat voor drie euro over de toog.
Binnen staan diverse aangebroken flessen op de bar. Zo wachten de Apfelkorn en Bacardi om uitgeschonken te worden. De glazen op een geruite theedoek, moeten nog een spoelbeurt krijgen. De doos kaarsen ernaast is wel gereed voor gebruik. Barkrukken en houten stoelen slingeren her en der door de donkere, vochtige en ijskoude ruimte. Houten banken langs de wanden liggen nog vol met kussens en lijken uit te nodigen er plaats te nemen met een glas en goed gezelschap.
Ach, waar bleef die tijd....
Het geheel biedt een bizarre aanblik. Triest eigenlijk. Niemand zal de lampen nog zien zwaaien rond middernacht, zoals vroeger toen de kroegbaas 'de storm' inzette. Bij vaste bezoekers was dat één van de hoogtepunten van de avond.
Een gast van weleer weet te vertellen: "Rond middernacht gingen de scheepslampen zwaaien, de kroegbaas zette dan stormgeluiden op en de lichten flikkerden aan en uit. Je kreeg zelfs spetters in je nek. Zeker als je wat gedronken had, leek het levensecht en had je moeite je evenwicht te bewaren".
De Botterbar ging in 1962 voor anker aan het einde van de Duinweg in Zoutelande. Het had nogal wat voeten in de aarde om de in 1888 in Arnemuiden gebouwde ARM 17 op zijn plek te krijgen. Een botter is niet zomaar te verslepen. Maar het lukte en het voormalig visserschip begon aan een nieuw leven. Als Botterbar. De bar groeide uit tot een begrip in de omgeving en menig Walcherenaar heeft er zijn eerste biertje gedronken.
Bekende naam in de reeks eigenaren is Willem van Krugten, de peetvader van de Botterbar. Hij bedacht 'de storm'. Hij creëerde ook een soort zeelandschap rondom de boot, gemaakt van glazen flessen. Die glazen wereld werd bij het invallen van de duisternis verlicht, zodat het schip leek te drijven.
Ook kroegbaas Willem Vermarke is nog steeds oude bekende bij de bezoekers uit de jaren tachtig en negentig. Vermarke heeft inmiddels zijn domicilie buiten de provincie gekozen. Een kapiteinspet met het opschrift Kapitein Willem heeft hij wel laten leggen na zijn vertrek.
Zoutelandse Saskia kwam niet regelmatig in de bar maar 'landde' er weleens bij het uitlaten van de hond. "Ik ben er wel eens geweest met de hond en de kat die ook altijd meeliep. Toen Willem de storm aanzette schrok de kat zich wezenloos en verdween. Later die nacht heeft de kat op zijn beurt Willem laten schrikken. Hij wilde het zwaailicht boven op de boot uitzetten en greep toen in iets harigs. Dat bleek de kat te zijn".
Herinneringen te over, maar de Botterbar zelf leeft niet meer.
Op bezoek bij Tanja in Middelburg
Van de website Wij zijn De Stad, februari 2016:
"Er zijn waarschijnlijk niet veel Middelburgers die tussen 1987 en 2015 nooit eens naar binnen hebben gekeken bij het pand aan Zusterstraat 64, net twee deuren verder dan het pand waar tot voor kort Il Senso zat. In dat pand zag je al die tijd een vloer en ‘kroonluchters’ die gemaakt waren van flessen, die ’s avonds vaak ook verlicht waren. Een wonderlijk huisje, in de geest van de Efteling, dat je altijd deed afvragen wie daar nu eigenlijk woonde.
Welnu, daar woonde helemaal niemand. Het was altijd eigendom van Willem en Tanja van Krugten, die tussen 1962 en 1987 onder meer de eigenaars waren van de Botterbar in Zoutelande. Het huisje, dat jarenlang de naam Veertien Schellling te Ponde droeg (het huis rechts daarvan is Vijftien Schelling te Ponde), was een soort hobbyhuis van wijlen Willem.
Eerder deze week waren we op bezoek bij Tanja, die ons wat foto’s leende van de laatste borrel in het huisje, met de buren uit de straat. Het huisje is nu verkocht aan neef Marcel Biesen, die het helemaal gerenoveerd heeft. Maar het pand blijft dus wel in de familie. En die familie is zo Middelburgs als wat. Tanja woont al 45 jaar in de Zusterstraat en is de dochter van Bob Biesen, die vroeger de kapper had op de hoek van de Vismarkt en de Sint Janstraat. Hij werd later opgevolgd door zoon Lou, de broer van Tanja. Als kind lieten wij ons daar altijd knippen. Tanja is dan ook weer een nicht van de bekende Middelburger die in de volksmond bekend stond als ‘De Rus’. Daar hebben we deze keer niet heel uitgebreid over gesproken, maar dat komt misschien nog wel eens. Feit is dat wij altijd erg vrolijk worden van al die dwarsverbanden. Middelburg is uiteindelijk toch gewoon een groot dorp."
Kastelein op de fles
Uit de Telegraaf, 25 oktober 1989:
"Als je ruim 25 jaar kastelein bent geweest, gaat dat je niet in de koude kleren zitten", zegt oud-caféhouder Willem van Krugten uit Middelburg. Het bewijs hiervan is zijn vloer waarin duizenden lege flessen zijn verwerkt. met ziet er een vloer van bierflesjes, barkrukken van jeneverflessen en kroonluchters van wijnflessen.
Tegen de muur is van glas een mini-replica gebouwd van een Spaans kasteel, naast de deur staan twee gigantische paddenstoelen en in de serre maakt een kleine waterval het sprookje compleet.
De 62-jarige Van Krugten is eigenaar geweest van een café in een botter op de rede, een restaurant en drie strand-etablissementen. Het café lag hem het meest aan het hart. Speciale effecten als schommelende lamoen om storm te imiteren deden de klanten veelvuldig terug komen.
Toen hij met werken was opgehouden, kwamen de muren op hem af. Om de ontstane leegte op te vullen, ging hij maar met flessen knutselen. Drie jaar heeft hij er over gedaan om zijn monumentale huis in de Middelburgse Zusterstraat in de huidige staat te krijgen.
Het interieur is vooral 's avonds, als het licht binnen aan is, een attractie voor voorbijgangers.
Volgens mevrouw Van Krugten zijn de vele vette vingers op het raam hier een bewijs van. Willem vindt alle aandacht wel leuk. "Het is gewoon het huis van iemand die niet stil kan zitten", zegt hij.
Externe links
- Botterbar Zoutelande aan barrels PZC februari 2012
- Wij zijn De Stad: Op bezoek bij Tanja van Krugten
Bronnen
- Foto's: Straatinfo Zoutelande, collecties Martin Israël en Jack Gravemaker
- Krantenknipsel's: Krantenbank Zeeland Zeeuwse Bibliotheek