Veere Dronk

Het Tolhuis

 

Het Tolhuis

Grindweg
4361 SL Westkapelle

Drinken
Cafe

Westkapelle

Het Oude Tolhuis

 

Een café dat van 1925 tot 1950 gevestigd was aan de Grindweg te Westkapelle - een opvolger van Het Oude Tolhuis.


Geschiedenis

1925
 Aarnoud Roelse

In 1925 koopt Aarnoud Roelse, bijgenaamd Roet van Koerat, het oude Tolhuis aan de Grindweg in Westkapelle en hij bouwt er een café aan dat Het Tolhuis wordt genoemd - Westkappelaars kenden het echter als het cafeetje van Roet (zie ook bij Mooie verhalen). Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt Het Tolhuis verwoest en niet heropgebouwd. Wellicht heeft Roelse nog een periode een noodcafé gehad, want een advertentie in de PZC van mei 1949 meldt dat A. Roelse, café bunker, E 36 Westkapelle een huishoudster zoekt, bij voorkeur met een klein inkomen.

Foto's

  • Roet van Koerat reed ook met een ijscokar - zijn klanten zijn links Neeltje Louwerse en rechts Johanna Waterman, 1939

  • Verkoping inboedel in café Het Tolhuis De Zeeuw april 1935

  • A. Roelse, café bunker, E 36 Westkapelle zoekt een huishoudster PZC mei 1949

  • Roet van Koerat, de bijnaam van Aarnoud Roelse PZC maart 1982


Naamgeving

Bijzonderheden

Mooie verhalen

De Geit

Jacqueline Baijens schrijft:

'Roet' was getrouwd met mijn overgrootmoeder Cornelia de Jager (geboren 4/9/1877 op Hoedekenskerke) in de jaren dat hij het café had. Ze was zijn tweede vrouw. Haar bijnaam was "de geit". Ze kreeg die bijnaam omdat Roet ook een bok had. Iedereen in het dorp (Westkapelle) had in die tijd een geit voor de melk, en Roet had de noodzakelijke bok. Roet en Opoe moesten inderdaad vluchten tijdens de oorlog. Ze woonden toen een tijdje op Kapelle bij de oudste dochter van Cornelia de Jager. Dat was mijn oma, Adriana Roelse (geboren de Jager, bij het huwelijk van haar moeder met Roet officieel 'op den boek gezet' zoals dat toen heette). Mijn vader bracht veel zomers door op Westkapelle samen met zijn moeder omdat zijn moeder daar het roomijs voor Roet moest maken uit enorme blokken ijs die per paard en kar werden afgeleverd uit de ijskelder. Roet had twee dochters uit zijn eerste huwelijk (Mina en Sjaan, allebei woonachtig in Vlissingen) en twee stiefdochters van zijn tweede vrouw. Cornelia de Jager overleed 20/8/1945 op Kapelle bij haar oudste dochter aan een longziekte en blijkbaar zocht Roet na haar overlijden dus een huishoudster. Roet overleed in 1960 op zeer hoge leeftijd in Middelburg. Hij gold als een schoolvoorbeeld van iemand die zijn hele leven stevig had gezopen en gerookt en desondanks stierf van ouderdom.

Het Cafeetje van Roet

Willem Gabriëlse vertelt in zijn onvolprezen boek 'T oude Westkappelse leefpatroon het volgende over Het Tolhuis:

"Rest nog te vermelden het cafeetje van Roet. Het oude Tolhuis. Dit stond ongeveer waar nu de zuiveringsinstallatie staat. De naam geeft de oorsprong aan. Na de laatste tolgaarder was het bekrompen huisje op de oude Grindweg niet meer in trek. Arnoud Roelse (Roet) kwam tegen zijn 60e jaar rust zoeken op zijn geboortedorp. Hij zwierf de hele wereld rond, varensgezel op de grote vaart, koloniaal, boer in Brazilië; hij verhuisde in korte tijd maar liefst dertien maal. Tenslotte kwam hij terecht in het oude Tolhuis, waar hij een cafeetje bij bouwde. Een herberg kon het niet worden; er was geen volledige ruimte beschikbaar, dus werd het verlof A. Het mocht slechts vijftien jaar bestaan, bombardement en inundatie maakten er een einde aan en het is niet meer opgebouwd.

Kroegpraat, mei 2017

Oud en nieuw Tolhuis

Dommis Louwerse en echtgenote Jacoba Faasse openen in 1864 het Oude Tolhuis aan de Grindweg in Westkapelle. Jacoba schenkt bezoekers vaak een borreltje om het af te leren. Dommis en Jacoba blijven maar liefst 50 jaar in hun café hangen. Ze doen de zaak de zaak pas in 1914 over aan dochter Krina Louwerse en schoonzoon Hendrik Hendrikse. Hendrik en Krina geven er elf jaar later al de brui aan. Arnoud Roelse ofwel Roet van Koerat, koopt in 1925 het Oude Tolhuis van Hendrik en Krina. Hij bouwt een cafeetje aan het pand en noemt zijn zaak het Tolhuis.

Willem ‘de Redder’ Gabriëlse schrijft over het café het volgende in het prachtige ‘’t oude Westkappelse leefpatroon’: “Rest nog te vermelden het cafeetje van Roet. Het oude Tolhuis. Dit stond ongeveer waar nu de zuiveringsinstallatie staat. De naam geeft de oorsprong aan. Na de laatste tolgaarder was het bekrompen huisje op de oude Grindweg niet meer in trek. Arnoud Roelse (Roet) kwam tegen zijn 60e jaar rust zoeken op zijn geboortedorp. Hij zwierf de hele wereld rond, varensgezel op de grote vaart, koloniaal, boer in Brazilië: hij verhuisde in korte tijd maar liefst dertien maal. Tenslotte kwam hij terecht in het oude Tolhuis, waar hij een cafeetje bij bouwde. Een herberg kon het niet worden: er was geen volledige ruimte beschikbaar, dus werd het verlof A. Het mocht slechts vijftien jaar bestaan, bombardement en inundatie maakten er een einde aan en het is niet meer opgebouwd.”

Inboedel

Dat is niet helemaal waar, want een advertentie in de provinciale courant van mei 1949 meldt dat A. Roelse een huishoudster vraagt, liefst met een klein inkomen, was getekend café bunker, E 36, Westkapelle. Roet van Koerat komt in 1935 wellicht in zwaar weer terecht, want in april van dat jaar staat Het Tolhuis, inclusief inboedel, te koop. Het kan verkeren.

Roet van Koerat is echter niet voor één gat te vangen. Hij klust nogal eens bij als ijscoman. Op bijgaande foto uit 1939, die ik vond op de fantastische beeldbank van de Stichting Cultuurbehoud Westkapelle, wordt Roet geflankeerd door links Neeltje Louwerse en rechts Johanna Waterman. Een prachtig plaatje. Een ijsco kostte toen respectievelijk 2,3,5 of 10 cent. Dat is nu een ander verhaal.

Drieling

Burgemeester Henk van Maldegem van Westkapelle signaleert in maart 1982 de geboorte van een drieling in Westkapelle, maar dat is niet de eerste in het dorp. Op 25 juli 1878 krijgen Koenraad Roelse en echtgenote Willemina Minderhoud, de ouders van Roet, een drieling. Het zijn Johannes Pieter, Johannes en Jakobus Roelse. Helaas heeft de drieling maar kort van het leven kunnen genieten. Roet van Koerat is goed van de tongriem gesneden en heeft voor iedereen een praatje klaar. Wat had ik graag eens een biertje gedronken, zowel in het oude als nieuwe Tolhuis in Westkapelle. Maar ja, soms wordt je veel te laat geboren. Binnenkort toch weer eens per rijwiel naar het Kasteel van Batavia. IJs, wind en weder dienende welteverstaan.

Adres en contactgevens

Grindweg Westkappele

Externe links

Bronnen